Koku Alma Bozuklukları
Koku alma bozukluğu şikayeti ile başvuran bir hastanın değerlendirilmesinde en önemli yöntem öykü ve fizik muayenedir.
Öyküde koku alma bozukluklarının ortaya çıkış zamanı, şiddeti, hangi kokulara karşı oluştuğu, travma, üst solum yolu enfeksiyonları (ÜSYE), ilaç kullanımı gibi nedenler araştırılır.
Fizik muayenede tıkanmaya neden olabilecek “obstrüktif nedenler” araştırılır ve her iki taraf için koku testleri uygulanır.
- Nazal kavite, paranazal sinüs ve koku yollarının incelenmesi için bazı görüntüleme teknikleri kullanılabilir (CT, MRI gibi)
- Olfaktör ve mukoza biopsisi ise nadiren uygulanan tanı yöntemlerindendir.
Koku Alma Bozukluklarının Nedenleri
Koku alma bozukluklarının nedenleri arasında;
- Burundaki lezyonlar (yapısal anomaliler, septum deviasyonu, alanazi zayıflığı, nazal polip, alerjik rinit, vazomotor rinit, atrofik rinit-ozena, hipertrofik rinit, rinitis medikamentoza, adenoid hipertrofisi sjögren sendromu)
- Kronik inflamatuar hastalıklar (sifiliz, tüberküloz, sarkoidoz, skleroma, lepra, Wegener granülomatozu, midline granülom)
- Enfeksiyonlar (influenza, bakteriyel rinosinüzit, enfekte diş, dişeti, tonsillit, bronşiektazi, akut viral hepatit, vb.)
- Metabolik nedenler
- Tümörler
- Nörolojik nedenler
- Vasküler yetmezlikler
- Endokrin nedenler
- Konjenital (doğuştan var olan) nedenler
- Travma, ilaçlar
- Psikiyatrik nedenler
- Fizyolojik nedenler (mensturasyon, gebelik, idoyopatik) sayılabilir.
Koku Alma Bozukluklarının Tedavisi
Koku alma bozukluklarının sebebine göre tedavi yöntemleri de farklılık gösterir.
Koku alma bozukluklarının tedavisinde öncelikli amaç sebebin ortadan kaldırılmasıdır.
Uygulanabilecek yöntemler:
- Cerrahi enfeksiyonların giderilmesi
- Beslenme ve metabolizmanın dengelenmesi
- Tümöre yönelik tedaviler
- Endokrin eksikliklerin giderilmesi
- Travma sekellerinin kaldırılması
- Uygunsuz ilaçların kesilmesi olabilir.
Ayrıca hastalar, koku ve hava kirliliğinden kaçınılmalı, sigara ve dumanından uzak durmalıdır.